Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Rapounchoun(-de-Micheli)
Phyteuma michelii
Campanulaceae
Nom en français : Raiponce de Micheli.
Descripcioun :Aqueste rapounchoun, coumun en mountagno, trachis dins li prado umido e sus li cresten venta. Se recounèis à soun enflourejado bluio claro en espigo, e subretout à si fueio di proun estrecho un pau en lanço à la baso pièi en long. Coumpara emé lou rapounchoun-di-fueio-de-betounico que ié sèmblo proun.
Usanço :Sèmblo que li rapounchoun soun tóuti manjadis, majamen li jóuini brout emai li racino poupouso cuecho.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phyteuma
Famiho : Campanulaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1600 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado de mountagno
- Cresten venta
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Phyteuma michelii All., 1785
(= Phyteuma scorzonerifolium Vill., 1785 )